الگویی برای ارزیابی اثرات بهداشتی طرح های توسعه ای در ایران

دریافت: 27/9/93   پذیرش:23/12/93 مقدمه: ارزیابی اثرات بهداشتی، ابزاری است که به تصمیم گیران کمک می کند تا اثرات مثبت و منفی پروژه ها، برنامه ها و سیاست های پیشنهادی را بر سلامت پیش بینی کنند. در کشور ما ارزیابی اثرات زیست محیطی انجام می شود اما برنامه پنجم توسعه، ارزیابی اثرات بهداشتی طرح های توسعه ای بزرگ را الزامی کرده است. پیش از این، برای پیشبرد ارزیابی اثرات بهداشتی جامع در ایران، چارچوبی شامل عوامل مؤثر بر ارزیابی پیشنهاد شده است. در این مطالعه این چارچوب مورد تحلیل عاملی قرار گرفته است. روش کـار: اعتبار سازه در چارچوب ارزیابی اثرات بهداشتی پیشنهاد شده و ارتباط بین عوامل با تحلیل عاملی تأییدی و مدل یابی معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها: تحلیل عاملی تأییدی و مدل یابی معادلات ساختاری، روابط بین عوامل در الگو را معنادار دانستند. شاخص برازش rmsea در مدل اولیه و اصلاح یافته به ترتیب 043/0 و 024/0 و شاخص های gfi و nnfi در مدل اولیه به ترتیب 85/0 و 82/0 و در مدل اصلاح یافته 94/0 و 93/0 بود. نتیجه گیری: بر اساس چارچوب تأیید شده در این مطالعه، لازم است در خصوص ادغام ارزیابی با ارزیابی زیست محیطی و انجام ارزیابی برای سیاست ها و برنامه ها و بازتعریف اصول ارزیابی اثرات بهداشتی پیش از پیاده سازی نظام ارزیابی اثرات بهداشتی تصمیم گرفته شود.